Bir elin parmakları bile
birbirine benzemezken, siz nasıl bir başkasına benzeyebilirsiniz! İletişiminiz
de diğerlerinden bu nedenle farklı olacaktır.
Bugün iletişimi aşağıdaki 3 boyutla inceleyelim.
- Etkileşime geçme: İnsanlara söylenen şeyin nasıl söylendiği, bunların
söylenme nedenleri ve karşı tarafın bunu nasıl duyduğu-dinlediği...
- Kişinin adım adım kendisi ile uyumlanması: Kişilerin içinde
oldukları duygu halleri, düşünme ve inanç sistemlerinin konuşulanlar üzerindekilerle etkileşimi..
- Yapma, düşünme ve hislerin karşılıklı iletişim süreci üzerine etkisi:
Sürecin içerisinde konuşma, beden dili (oturma/ayaktaki duruş pozisyonu,
yüzdeki mimikler, ..vs), söylenenler üzerine diğer tarafın ifade ettikleri,
konuşulurken yapılan varsayımlar/tahminler ve olası mutluluk, kızgınlık, öfke ve
sevinç duygularının ortaya çıkması.
Bu 3 boyutun hayata geçmesinde öncelikle
arka planda beş önemli sistemin çok büyük önemi var:
- BEYİN: Öncelikle beyni iyi tanımak gerekir. Sürüngen (duyuların
devrede olduğu hayatta kalma ve varlığını sürdürme) ile duygusal (duyguların
devreye girdiği, aynı sınırlar içinde bizleri tutan ve sadece 2 seçenek
tanıyan) taraflar günümüzün büyük bölümünde devrededir. Görsel tarafı ise
istediğimizde seçenekleri önümüze sunmak ve görüntüler oluşturmak üzere devreye
girer. Görsel olarak zihinde sürecin gerçekleşmesi, beynin plastisitesi içinde
nöral yolların yapılanmasına, bu sayede hayali kurulan şeyin zihnen sanki
oluşuyormuşçasına algılanmasına yardımcı olur.
- DİNLEME: Farklı boyutlarda dinleme gerçekleşebilir. Bir işi
yaparken dinleme sadece duyabildiğini yakalamaktır, örneğin ebeveynlerin
zihinlerindeki dolulukla çocuklarını dinlemesi gibi. Bir diğer boyut da, dinlerken
karşıdakini daha iyi anlamak için sorular sorma ve söylediklerinin arkasındaki
nedenleri anlamaya çalışmak gelir. Bu da, kurumlarda yönetici-çalışan ilişkisini
andırmaktadır. Bir başka dinleme boyutunda ise konuşanın sadece söylediklerinin
nedenlerini değil, satır arası mesajlarını da yakalanmasını içerir. Bu dinleme kişinin amacına giden yoldaki büyük resminin de duyulmasına çalışıldığı
dinlemedir. Bu, yetkin profesyonel koçların dinleme boyutudur.
- NÖROLOJİK DÜZEYLER: Kişilerin bir zaman diliminde ve belli
bir çevrede belli kişilerle sergilediği davranışların olduğu boyuttur. Bunlar
tamamen bilinç düzeyinde gerçekleşirken, bunun daha da ötesinde, kişinin diğeri
tarafından bilinmeyen, becerileri ve bu becerilerin arkasında taşıdıkları
kimliğe bağlı değer ve inançları bulunmaktadır.
- ÖĞRENMENİN AŞAMALARI: Temelde 4 aşamadan oluşur. Birinci aşama neyi
bilmediğimizi bilmediğimiz (bilinçsiz ve yetersiz olduğumuz) aşamadır.
Farkındalık olmadığı gibi, beyinde konu ile ilgili en ufak bir nöral yol da
bulunmamaktadır. İkinci aşama geçildiğinde (bilinçli ama yetersiz), artık neyi
bilmediğimizi bildiğimiz aşamaya
geliriz. Farkındalığın ilk oluştuğu, oluşturulacak nöral yolun tanımlandığı
aşamadayızdır. Üçüncü aşama artık neyi
bildiğimizi bildiğimiz bir aşama olup (bilinçli ve yeterli), nöral yolun oluştuğu
aşamaya gelmişizdir, dikkatle ilgili konuyu yapabiliyoruzdur. Son aşama da, bildiğimizi
bilmeme (bilinçsiz ama yeterli), diğer bir ifade şekli ile becerinin davranışa
dönüştüğü aşamadır. Nöral yolun tam anlamı ile oluştuğu ve beynin ezbere bir
şekilde işleri gerçekleştirdiği aşamadır.
- ALGI KONUMLARI: Kişinin yaşanan tüm iletişim sürecini kendi
gözünden görmesi, bir başkasının ayakkabılarının içindeyken
deneyimlemesi ve dışardan bir başka göz olarak (uçan bir sinek,
kuş ya da kamera bakışından) gözlemlemesi olmak üzere üç farklı boyutta incelenebilir. Dışardan gözlem diğer ikisine göre daha bir nötr bir bakış açısı
sunarken, etrafta daha önce fark edilmeyen ve iletişime etkisi olan çevresel
faktörleri de alır.

Bir an için en yakın zaman
diliminde yaşadığınız bir olumlu bir de olumsuz iletişim deneyimi 3 iletişim
boyutu ve bunun arkasındaki 5 önemli sistem çerçevesinde tekrar –zihnen-
deneyimleyin. Sizde hangi sistemler bu 3 boyut üzerine en fazla etki etmekte ve her
bir sistemde hangi seviyede bulunmaktasınız? Bir sonraki iletişim süreçlerinizi
daha kaliteli hale getirmek için bugünden itibaren neler yapabilirsiniz?
Son olarak, hayatta her şey
öğrenilebilir, kaliteli bir iletişim bile. Bunun için nerede olduğunuzu
profesyonelce tespit edip, üzerine size özel bir çözümle gitmelisiniz.
Nefes alıp vermek kadar kolay ve
devamlı, kaliteli iletişime sahip günleri yaşamanız dileğimle.
Kemal Başaranoğlu
Profesyonel Koç
www.tykocluk.com
Etiketler: #farkındalık, #iletişim, #koçluk, #nlp, #nöral, #nörolojik, #plastisite, #seviye, #yol